Blisko sto osób wzięło udział w odsłonięciu tablic dwóch wielkich ludzi morza w Alei Żeglarstwa Polskiego w Gdyni i pomorskim otwarciu sezonu żeglarskiego. Zorganizowana w sobotę 26 czerwca przez Pomorski Związek Żeglarski uroczystość była najważniejszym żeglarskim akcentem tegorocznych obchodów Święta Morza.
Punktualnie o godzinie 11 w Alei Żeglarstwa Polskiego – na południowym falochronie gdyńskiego basenu jachtowego – odbyła się uroczystość ku czci dwóch zasłużonych żeglarzy. Pierwszy z nich to Henryk Jaskuła, który przeszedł do historii jako pierwszy Polak, a trzeci człowiek, który samotnie opłynął świat bez zawijania do portów. Był także współzałożycielem i prezesem Przemyskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego.
„Kapitan Jaskuła swój rejs odbywał w czasach, kiedy nie było jeszcze oddychającej bielizny, nowoczesnych sztormiaków, zaawansowanej elektroniki, telefonów satelitarnych i systemów nawigacyjnych. Reprezentował bardzo idealistyczne podejście do żeglarstwa, w jego najbardziej czystej i pierwotnej postaci. Mimo, że na długo przed śmiercią wycofał się z żeglarskiego życia, to zawsze znalazł czas i chęć podzielenia się swoim doświadczeniem z tymi, którzy tego potrzebowali.” – napisał w przesłanym do organizatorów liście Tomasz Chamera, prezes Polskiego Związku Żeglarskiego.
Druga z uhonorowanych osób była bohaterem nie tylko żeglarskim. Andrzej Rościszewski zasłynął pionierskimi wyprawami polarnymi na północ, które później barwnie opisywał oraz działalnością jako adwokat broniący opozycjonistów w latach 80. z ramienia Komitetu Prymasowskiego. Był także członkiem Trybunału Stanu.
– Stryj był przede wszystkim postacią, która urodziła się w okresie międzywojennym i była bardzo głęboko przesiąknięta ideą niepodległości – wspomina Jan Emeryk Rościszewski. – Czytałem książkę napisaną przez czołową dziennikarkę Washington Post, która napisała, że nie da się zrozumieć problemów współczesnej globalizacji bez lektury Conrada, a Conrada nie da się zrozumieć bez znajomości historii Polski. Tak też stryja nie można było zrozumieć bez historii Polski i zrozumieć jego powołania do morza bez lektury Conrada.
W uroczystości wzięło udział około stu osób, rodzina Andrzeja Rościszewskiego, samorządowcy, przedstawiciele klubów żeglarskich i organizacji społecznych, żeglarze i mieszkańcy Trójmiasta oraz uczestnicy II Światowych Polonijnych Mistrzostw Żeglarskich im. inż. Tadeusza Wendy. W Alei Żeglarstwa Polskiego pojawili się m.in. sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Piotr Naimski, przewodnicząca Rady Miasta Gdyni Joanna Zielińska, dyrektor Departamentu Infrastruktury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego Krzysztof Czopek, reprezentantka Naczelnej Rady Adwokackiej Ewa Stawicka, sekretarz generalny Węgierskiego Związku Żeglarskiego Andras Holczhauser, prezes Pomorskiego Związku Żeglarskiego Bogusław Witkowski. W wydarzeniu uczestniczył także Męski Chór Szantowy Zawisza Czarny, który uświetnił występem uroczystość.
– Tak się cudownie składa, że dzisiaj honorujemy kapitana Henryka Jaskułę, który przybył do Polski z Argentyny – mówił Bogusław Witkowski. – Łączy on w ten sposób Polonię i Polskę, tych którzy mają Polskę w sercu, ale mieszkają w innych krajach i tych, którzy mają szczęście być w Polsce obecni. A dzisiaj na Zatoce Gdańskiej polonijne załogi z siedmiu państw walczą w II Światowych Polonijnych Mistrzostwach Żeglarskich im. inż. Tadeusza Wendy.

Foto: Tadeusz Lademann

Odsłonięcia tablicy Henryka Jaskuły dokonali Bogusław Witkowski, Joanna Zielińska i Hanna Wenda-Uszyńska, wnuczka budowniczego gdyńskiego portu inż. Tadeusza Wendy, a Andrzeja Rościszewskiego Bogusław Witkowski, Krzysztof Czopek i Jan Emeryk Rościszewski. Następnie tablice zostały poświęcone przez o. Edwarda Pracza, kapelana Duszpasterstwa Ludzi Morza oraz złożono pod nimi wiązanki kwiatów.
– Jeżeli ktoś chciał słuchać kapitana Rościszewskiego w tych momentach, kiedy nie trzeba było walczyć z żywiołem, warto było to co on mówi zapamiętać – mówił Piotr Naimski. – Kiedy opowiadał o walkach w Puszczy Kampinoskiej podczas Powstania Warszawskiego, naprawdę słuchającym chodziły ciarki po plecach, a on przecież w tym okresie miał 14 lat.
– Andrzej Rościszewski był niezwykłym człowiekiem, prawnikiem i działaczem samorządu adwokackiego – dodała Ewa Stawicka. – 14 grudnia 1981 roku Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie, której był wtedy członkiem, podjęła natychmiast uchwałę o potępieniu stanu wojennego i wezwała wszystkich adwokatów do podjęcia się obron ludzi, którzy ucierpieli w wyniku tego bezprawia. Później w 1989 roku został wybrany pierwszym w toku przemian dziekanem Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, a to był widomy znak, że idą radykalne zmiany, również w polskiej palestrze.
Z powodu ograniczeń pandemicznych w uroczystości nie mogła wziąć udział mieszkająca poza Polską rodzina Henryka Jaskuły. Córka kapitana, Lidia Morawska, przesłała natomiast krótki film, z którym wspomniała ojca.

Drugą częścią sobotniej uroczystości było otwarcie pomorskiego sezonu żeglarskiego 2021. Na jachcie „Allie” z Jachtklubu Morskiego Roda z Gdyni przy dźwiękach hymnu uczennice ze Szkoły Podstawowej nr 51 w Gdyni podniosły banderę Polskiego Związku Żeglarskiego. Joanna Zielińska, Krzysztof Czopek i Bogusław Witkowski wypowiedzieli zaś formułę otwierającą sezon.

Następnie w siedzibie Pomorskiego Związku Żeglarskiego wręczone zostały Nagrody Pomorskiego Związku Żeglarskiego Kryształowy Żagiel 2020. Tradycyjnie statuetki wręczane są podczas Pomorskiej Gali Żeglarskiej, jednak z powodu pandemii w ubiegłym roku nie można było jej zorganizować.
Nagrodę Kryształowego Żagla 2020 w kategorii Przyjaciel Pomorskiego Żeglarstwa Roku 2020 odebrała Anna Szymborska, dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Mostach i Andrzej Bełżyński, prezes Gdyńskiego WOPR. Kryształowy Żagiel 2020 w kategorii Pomorskie Żeglarskie Wydarzenie Roku 2020 wręczono Jarosławowi Kuklińskiemu za organizację Błękitnej Wstęgi Zatoki Gdańskiej oraz Maciejowi Sodkiewiczowi za Zlot Jachtów z Duszą Próchno i Rdza. Kryształowy Żagiel 2020 w kategorii Pomorski Żeglarski Klub Roku 2020 odebrał Jarosław Kukliński, komandor Yacht Klub Stal Gdynia.

Foto: Tadeusz Lademann

Nagrodę Kryształowego Żagla 2020 w kategorii Pomorski Żeglarski Talent Roku 2020 odebrali w imieniu Ewy Lewandowskiej (KS AZS AWFiS Gdańsk) jej brat Tomasz i mama Agnieszka. Kryształowy Żagiel 2020 w kategorii: Pomorski Edukator Żeglarstwa Roku 2020 odebrała Bożena Meller (Szkoła Podstawowa nr 51 w Gdyni). Nagrodę Kryształowego Żagla w kategorii Pomorski Żeglarz Roku 2020 – nagroda im. Zygfryda „Zygi” Perlickiego wręczono zaś Piotrowi Tarnackiemu (Energa 77 Racing Club). Ponadto Bogusław Witkowski przyznał nagrodę prezesa Pomorskiego Związku Żeglarskiego psychologowi sportowemu Danielowi Krokoszowi. Pozostali laureaci odbiorą nagrody w innym terminie.

Jędrzej Szerle