Bandera – flaga o barwach państwowych, podnoszona na jachtach, statkach czy innych jednostkach pływających w celu oznaczenie przynależności państwowej, rodzaju żeglugi (morska lub śródlądowa), a czasem również oznaczenia charakteru służby (bandera wojenna, handlowa, sportowa itp.).
Flaga – płat tkaniny o barwach wynikających z tradycji narodowych, zatwierdzonych przez parlament do użytku obywateli i rządu. Jest to wówczas flaga państwowa.
Należy pamiętać, że bandera jest flagą lecz nie każda flaga jest banderą. Najlepszym przykładem jest flaga Polski. W Polsce, po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, nasza flaga narodowa mogła być jedynie banderą dla statków śródlądowych, gdyż na Morzu Bałtyckim i Północnym flaga biało-czerwona była już używana, jako flaga pilotowa. Dlatego dla statków morskich dodano herb państwowy na środku białego pasa flagi. Zastrzeżono jednak używanie takiej bandery tylko dla statków żeglugi pełnomorskiej.
Zgodnie z zasadami etykiety jachtowej banderę podnosi się:
- Na jachtach żaglowych jednomasztowych:
- na drzewcu flagowym na rufie (flagsztoku), przy ożaglowaniu bermudzkim;
- pod pikiem gafla na flaglince, przy ożaglowaniu gaflowym;
- Na jachtach żaglowych dwumasztowych:
- na topie bezanmasztu;
- Na jachtach motorowych:
- na drzewcu flagowym na rufie lub na nadbudówce.
Na jachtach śródlądowych bandery nie podnosi się, ze względu na małe rozmiary jednostki. W klubie na przystani lub na obozach żeglarskich banderę podnosi się na maszcie flagowym pod pikiem gafla, zaś na maszcie na lądzie na topie masztu. Banderę na jachcie morskim stojącym w porcie podnosi się o 8 rano i opuszcza o zachodzie słońca. Tak samo robi się na obozach żeglarskich, co jest nawiązaniem do tradycji żeglarskiej. Należy pamiętać, że podczas podnoszenia i opuszczania bandery należy przyjąć postawę zasadniczą, nawet wtedy, kiedy nie jesteśmy członkiem klubu, czy uczestnikiem obozu.
Salutowanie banderą
Salutowanie banderą polega na opuszczeniu jej do 1/3 wysokości i podniesieniu do góry jednocześnie z banderą, której oddawano salut lub po minięciu trawersu salutowanego obiektu lądowego. Zwyczajowo salutuje się również szczególne miejsca pamięci takie jak Westerplatte. Podczas żeglugi salutowanie banderą przez jachty obowiązuje przy spotkaniu z okrętami wojennymi i przy mijaniu bander wojennych na obiektach lądowych, jeżeli przepływamy obok nich. Należy również salutować mijane jachty. Obecnie ze względu na zwiększenie się liczby jachtów salut banderą na jachtach rekreacyjnych został zastąpiony przez pozdrawianie się ruchem ręki.
Salutowanie obowiązuje podczas parad morskich z udziałem znaczących osobistości: głów państw, naczelnych dowódców lub dowódcy Marynarki Wojennej. Jeżeli jest to możliwe, wówczas przy salucie banderą załoga powinna być ustawiona w szeregu na prawej burcie.
Bandera w czasie żałoby
Bandera jako znak żałoby jest opuszczona do połowy masztu lub flagsztoka. Znak żałoby obowiązuje jachty gdy:
- żałoba została ogłoszona jako państwowa,
- żałoba została ogłoszona przez Klub (obowiązuje jachty klubowe),
- nastąpił w trakcie żeglugi wypadek śmiertelny,
- żałoba jest ogłoszona w porcie odwiedzanym.
